Artificial intelligence is een mythe
Laat ik eens beginnen met het ontkrachten van de grootste mythe. Artificial intelligence is niet wat films en media ervan maken. De grootste stap voorwaarts in software die we hebben gemaakt is het leer mechanisme. We kunnen daarmee computers zelf laten leren, zonder dit te programmeren. Dit is een flinke stap vooruit natuurlijk. Maar het staat nog ver van wat we verstaan onder kunstmatige intelligentie zoals je die in films tegenkomt. Dat zou namelijk een zelf denkend en logisch redenerende computer zijn. Ook heeft deze vaak onbeperkte toegang tot alle informatie in de wereld. Beide obstakels zijn voorlopig nog niet verdwenen.
Om het verschil iets te verduidelijken zal ik proberen uit te leggen wat machine learning is. Om een computer te leren “begrijpen” wat een mens vraagt in een normale zin breekt hij de woorden op. Door combinaties van woorden te vergelijken herkent het systeem de context van de zin. Waar gaat het over zouden wij zeggen.
Onze chat robot hebben we bijvoorbeeld wikipedia laten lezen. Vervolgens zodanig laten categoriseren dat als er een vraag wordt gesteld waarvan het antwoord op wikipedia staat, hij dit zal herkennen. Zo kan hij dus de vraag beantwoorden. Dit model is niet perfect, omdat de machine nog veel moet leren over hoe mensen vragen stellen en wat ze nou eigenlijk bedoelen. Vragen zijn vaak te kort om goed te begrijpen wat mensen nu echt willen weten.
Facebook’s beangstigende experiment
Facebook kwam in 2017 groots in het nieuws om dat ze twee computers met elkaar lieten communiceren en die leken hun eigen taal te ontwikkelen. Vervolgens zouden die computers uitgezet zijn, want wie weet wat die twee onderling aan het bekokstoven waren. Niks meer dan een grote marketing stunt is mijn overtuiging. Meest waarschijnlijke is dat ze in de war raakten van elkaar en probeerden de taal van de ander te leren, maar gaandeweg raakten ze steeds verder van huis.
Centillien heeft grofweg wel een idee hoe we computers echt intelligent kunnen maken, maar daarvoor is nog veel onderzoek, codering en experimenten nodig. We zijn hier zelf ook mee bezig, maar ook wij zullen hier nog veel tijd voor nodig hebben om flinke stappen te maken. We laten het uiteraard wel weten via dit blog hoe dat verloopt.
De wereld vernietigen ?
Is de angst dat een AI de mensheid of alle leven gaat vernietigen terecht ? Absoluut, de reden daarvoor is dat een AI geen echte emotie zal voelen, wel herkenning van emotie en kan daar ook op reageren. Een simpele taak als het schoonhouden van een vloer kan dit effect al bereiken. Deze taak is voor de computer zijn enige taak en zal dit proberen te bereiken. Alles wat het voltooien daarvan in de weg zal staan, zal hij proberen uit de weg ruimen omdat het nu eenmaal inefficiënt is. Omdat mensen en dieren de vloer weer vuil kunnen maken, kan de AI dus besluiten dat het efficiënter is om alle leven uit te roeien. Dat is namelijk een goede manier om zijn enige taak optimaal uit te voeren als er geen andere randvoorwaarden zijn gegeven.
Velen zullen denken, maar daar zijn toch regels voor te bedenken. De eerste poging daartoe was van Asimov die de drie wetten van de robotica bedacht. Deze zijn later nog aangevuld met een vierde. Helaas zijn er talloze conflicten te bedenken en een AI zal zijn best doen deze conflicten op te lossen. Hierbij is niet vooraf bekend hoe en dus ook niet welke conclusie uiteindelijk wordt getrokken. Waar wetten in landen voor mensen duidelijke richtlijnen bevatten zijn deze voor een computer niet zo duidelijk. Veel wetten zijn niet zuiver genoeg omschreven en sluiten ook niet alle situaties uit. Er zouden waarschijnlijk miljoenen regels nodig zijn om zoveel mogelijk risico uit te sluiten dat een AI geen drastische maatregelen gaat nemen. Het aardige is wel, dat je een AI zelf kan laten helpen die regels op te stellen. Hij is immers onbevooroordeeld en heeft er totaal geen moeite mee regels te bedenken die hem hinderen, als het maar duidelijk is dat wat zijn taak precies is.
Hoe ver staan we nu met echte Artificial Intelligence ?
Dat is een erg moeilijke vraag om te beantwoorden. De inschattingen lopen uiteen van enkele jaren tot 100 jaar en de argumentatie voor het een en voor het ander zijn beide logisch want innovatie gaat vaak schoksgewijs. Een grote ontdekking kan het in een stroomversnelling brengen maar tegelijkertijd kan het ook daarbij blijven.
Zou een echte AI emotie moeten hebben ?
Ook een interessante vraag is of we een AI wel emotie zouden moeten geven als dat zou kunnen. Let wel, dat dit iets anders is dan emotie laten herkennen, dat is nu al mogelijk. Mensen hebben emotie ontwikkeld om te kunnen overleven. Angst om grote risico’s te vermijden bijvoorbeeld, sociale gevoelens omdat we samen sterker zijn en liefde/sex voor voortplanting. Een robot hoeft zich niet voort te planten en kan alleen sterk genoeg zijn om te overleven. Belangrijker nog, zijn overleven is niet evolutionair bepaald.
Desondanks kunnen we die gevoelens simuleren en aanleren. Nadeel daarvan is dat mensen door emotie belangen gaan afwegen. Enerzijds zichzelf (me first), de directe omgeving (gezin is belangrijk) nationalisme (Nederland is belangrijker dan Europa) en dan de soort (mensen zijn belangrijker dan andere levensvormen).
Het is zeer verontrustend als een kunstmatig intelligent wezen ook belangen gaat afwegen. Die gaan al direct tegen de eerste (en belangrijkste) regel van Asimov in en dat is dat een robot een mens geen schade mag toebrengen. Mensen doen onderling niet anders omwille van die verschillen in belangen. Ik ben dan ook een tegenstander van het geven van emotie aan een kunstmatig intelligent wezen, maar ik weet tegelijkertijd dat het er toch wel van zal komen, simpelweg omdat het kan. Dat wijst de geschiedenis wel uit.
